بررسی اپیدمیولوژی کیست هیداتیک در شترهای ذبح شده در تهران، سال 1380

سابقه و هدف: با توجه به شیوع کیست هیداتیک در شتر و عوارض شناخته شده آن و بعضی کاستیها در پژوهشهای قبلی، به منظور تعیین اپیدمیولوژی کیست هیداتیک این تحقیق بر روی شترهای ذبح شده در کشتارگاه والفجر تهران در سال 1380 انجام شد. مواد و روشها: پژوهش با طراحی مقطعی بر روی 216 نفر شتر انجام گرفت. اندام های کبد، ریه، طلحال، قلب و کلیه‌های شترها به دقت از نظر وجود کیست هیداتیک مورد بازرسی و معاینه قرار گرفتند. خصوصیات مربوط به سن، جنس، نوع اندام آلوده و تعداد کیست (شدت آلودگی) برای هر دام در فرم مخصوص یاداشت می‌شد. براساس وجود یا عدم وجود پروتواسکولکس باروری یا عدم باروری هر کیست و سپس زنده بودن پروتواسکولکس ها با استفاده از رنگ حیاتی و به روش Eosin Exclusive Test مشخص گردید. یافته‌ها: از 216 لاشه مورد بررسی، 7/16% شتران آلوده به کیست هیداتیک بودند و میزان آلودگی با افزایش سن رابطه مستقیم داشته به طوری که بالاترین درصد آلودگی در شترهای بیش از 10 سال (3/33%) و پایین‌ترین درصد در شترهای کمتر از 3 سال (3/5%) مشاهده گردید. تعداد کیست هیداتیک در دام های آلوده بین 31-1 عدد متغیر بوده و با افزایش سن ارتباط مستقیم نشان دادند. ریه مهمترین محل استقرار کیست هیداتیک در شترها بود. در شترهای ذبح شده، ریه و کبد هر کدام به تنهایی، توام کبد و ریه و سایر اعضاء به ترتیب 5/5%، 3/2%، 9/7% و 0.9% از نسبت آلودگی را به خود اختصاص دادند. نسبت کیست هیداتیک بارور، استریل و آهکی (کلسیفیه) در شترهای آلوده به ترتیب 9/67% ، 17% و 1/15% بوده است. درصد باروری کیستهای ریوی (9/75%) بیشتر از کیستهای کبدی (1/59%) بود. میزان زنده بودن پروتواسکولکسهای کیست هیداتیک در شتر 6/65% تعیین گردید و این میزان در کبد به طور قابل ملاحظه‌ای بیشتر از ریه بود. نتیجه‌گیری و توصیه‌ها: میزان شیوع، میزان باروری، درصد زنده بودن پروتواسکولکسهای کیست هیداتیک و شدت آلودگی شتر به این انگل بالا بوده است که زنگ خطری برای آلودگی انسانی می‌باشد. انجام تحقیقات بیشتر برای شناخت و تعیین علل آلودگی و همچنین انجام پژوهش تجربی برای کاهش مشکلات توصیه می‌شود.